Citiranje literature u naučnim radovima? Evo kako…
Ah, to citiranje literature… Svaki student se u toku studija susreće sa problemom zvanim citiranje literature. Kada su naučno-istraživački radovi u pitanju, bilo da se citira literatura u maturskom i seminarskom radu ili bilo da je u pitanju viši stepen pisanja naučnih radova, kao što je navođenje literature u diplomskom, master ili doktorskom radu. Bez obzira na iskustvo u pisanju, taj segment izrade većina smatra problematičnim, zato pogledajte kako navođenje literature treba da izgleda.
Treba reći da citiranje u naučnim radovima može varirati od potreba i karaktera rada, kao i od zahteva profesora. Većina fakulteta izrađuje poseban priručnik za pisanje akademskih radova. Ukoliko to nije slučaj kod vas, možda će vam ovaj tekst pomoći da prebrodite tehničke probleme i samim tim olakšati izradu. Naravno, proćićemo i kroz to koji stilovi citiranja postoje, kao što su apa stil, Čikago itd.
Šta su akademski naučni radovi?
Svi seminarski radovi, referati, eseji, diplomski, master, specijalistički i doktorski radovi čine akademske radove. Dakle, to su naučno-istraživački radovi koje izrađuju studenti u okviru fakultetskih obaveza. Iako su ovi radovi u suštini svi različite koncepcije, ono što ih povezuje jeste osnovna forma akademskog pisanja koja neminovno mora biti ispunjena da bi odredjeni sadržaj bio vrednovan.
Šta znači citiranje literature?
Citiranje znači doslovno navođenje reči autora (kada se stavlja pod znake navoda), parafraziranje i rezimiranje. Ono obezbeđuje bibliografske informacije odnosno, ime autora, naslov dela, godinu izdanja i numerisanu stranicu sa koje je citat preuzet.
Ukoliko u svom radu student navede reči ili stavove koje je preuzeo iz nekog drugog rada ili knjige, neophodno je da to i naznači, u suprotnom smatraće se plagijatorom. Time pokazuje da je obavio neophodno istraživanje na zadatu temu, a budućim čitaocima omogućava da se upoznaju i sa drugim sličnim radovima u okviru iste oblasti.
Podatak o citiranom tekstu se u radu spominje dva puta. U tekstu rada (zagrada na kraju citata) ili u fusnoti, i na samom kraju teksta u popisu korišćene literature.
Bibliografska referenca sadrži:
- prezime i ime autora,
- naslov,
- broj izdanja,
- mesto izdanja,
- ime izdavača,
- godinu izdanja,
- broj toma i
- broj stranice.
Navodjenje literature prema stilu – različiti stilovi citiranja
Različiti stilovi su nastali pri različitim naučnim organizacijama i većina je vezana za jednu naučnu oblast ali, to ne mora biti obavezno. Svima je zajedničko citiranje tačnih podataka i jednoobraznost u naučnom radu. U praksi se koriste sledeći stilovi:
#1 APA stil citiranja (Apa standard)
APA citiranje je razvilo Američko udruženje psihologa – American Psychological Association. Preporučuje se društvenjacima kada je navođenje literature u seminarskom radu u pitanju.
- Jovanović, M. A. (2005). O ‘klauzuli o povlačenju’ evropskog Ustava. Glasnik
- Selimović, M. (2013). Tvrđava. Marso Novi Beograd, 55
#2 Čikago stil
Često se koristi kod nas, naročito u drušvenim i humanističkim naukama.
- Jovanović M.A.. 2005. O ‘klauzuli o povlačenju’ evropskog Ustava. Glasnik Advokatske komore Vojvodine 77, (7-8): 397-401.
- Selimović M.. 2013. Tvrđava. Marso Novi Beograd: 46.
#3 Harvard stil za citiranje literature
Za ovaj stil karakteristično je da se kratkim napomenama u tesktu čitalac upućuje na kraj rada, gde su navedeni bibliografski podaci.
- Jovanović, M.A. 2005, „O ‘klauzuli o povlačenju’ evropskog Ustava“, Glasnik Advokatske komore Vojvodine, vol. 77, no. 7-8, pp. 397-401.
- Selimović, M. 1993, “Tvrđava”, Marso Novi Beograd, pp. 46-47
#4 Oksford stil
Koristi se u humanističkim naukama.
#5 MLA stil
Sistem koji se koristi u načnim radovima iz lingvistike i književnosti. Razvijen je od strane Modern language Assoaciation.
- Jovanović, M.A.. „O ‘klauzuli o povlačenju’ evropskog Ustava.“ Glasnik Advokatske komore Vojvodine 77.7-8 (2005): 397-401.
- Selimović. M.. ”Tvrđava.” Marso Novi Beograd(1993): 46-47
#6 AMA stil
AMA stil je delo Američke medicinske asocijacije, samim tim najviše se koristi u oblasti medicine.
#7 NLM stil
NLM stil citiranja se takođe se koristi u medicinskim naukama, ali je razvijen od strane Nacionalne medicinske biblioteke.
- Jovanović MA. O ‘klauzuli o povlačenju’ evropskog Ustava. Glasnik Advokatske komore Vojvodine. 2005; 77(7-8):397-401.
- Selimović M. Tvrđava. Marso Novi Beograd. 2013: 46-47
#8 CSE/CBE
Delo je Saveta naučnih istaživača u cilju da reši večnu dilemu oko citiranja teksta. Osmišljen je da bude blizak svim ostalim stilovima, tako da su oni lako zamenljivi sa njim.
- Jovanović MA. O ‘klauzuli o povlačenju’ evropskog Ustava. Glasnik Advokatske komore Vojvodine 2005; 77(7-8):397-401.
- Selimović M. Tvrđava. Marso Novi Beograd 2013: 46-47
Kao što ste videli u našem primeru kod citiranja zakona, pravilnika, uredbi, navodi se naziv publikacije i broj sa godinom izdanja.
Sadržaj preuzet sa Interneta, kao izvor za naučni rad, navodi se na isti način kao i ostali, dakle ime ili imena autora i sajt sa kojeg je sadržaj preuzet.
- Field, Richard, John Dewey (1859-1952), unos na: The Internet Encyclopedia of Philosophy, url: http://www.utm.edu/research/iep/d/dewey.htm
Elektronske knjige koje nisu u pdf formatu treba posmatrati kao svaki elektronski dokument i navesti link veb stranice, kao i poglavlja iz kojih je tekst preuzet (jer nije moguće navesti stranu).
Kompjuterski program za citiranje literature
Ono što studentima olakšava izradu jesu programi citatnih menadžera koji se mogu pronaći na Internetu. Uz pomoć ovih programa, pri izradi rada možemo bez prekucavanja da prenesemo bibliografske podatke u sam tekst po različitim stilovima.
Najpoznatiji programi za citiranje jesu:
- Mondeley u nastavku vam prilažem i link do upustva sa veoma detaljnim informacijama koje će vam olakšati upotrebu- http://www.itn.sanu.ac.rs/sekcija/index.php/mendeley
- Predloge i primere citiranja možete pronaći na sajtu besplatnog citatnog menadžera Zotero. Kada pronađete časopis koji vas zanima, stavite kursor na ikonicu i automatski će vam biti prikazan stil i primer citiranja u njemu. Evo upustva i za njega.
- ReadCube
- CiteULike
- EndNote
Pretragom Interneta možete pronaći još mnogo sličnih programa koji rade po istom principu. Stil odabirate konsultacijom sa svojim mentorom. Ipak, koji god da odaberete, nećete pogrešiti. Najvažnije je da ostanete dosledni, što znači da, ukoliko ste odabrali Čikago stil, koristićete ga do kraja teksta, kao i u navođenju literature.
Gde naći izvore za naučno-istraživačke radove?
Ukoliko ste naučili kako da citirate autore, ali niste sigurni za podatke o načnom radu (izvoru) i domaćem autoru kog citirate ili parafrazirate, potrebno je pronaći njegov rad kroz različite online dostupne alate kao što je srpski citatni indeks.
Evo gde pronaći sve podatke o autoru i delu, kako bi literatura u seminarskom radu bila navedena na pravi način:
U komentarima pišite vaša iskustva i probleme sa citiranjem literature u seminarskim, diplomskim ili master radovima. Rado ćemo pokušati da odgovorimo na vaša pitanja.
