Sistemi nosača
Vrste opterećenja
Pod opterećenjem se podrazumeva svaki aktivni uticaj koji deluje na telo.
Opterećenja se dele na :
– koncentrisana
– kontinualna
Koncentrisano opterećenje je ono opterećenje kod koga sila deluje na jednu tačku tela.
Kontinualno opterećenje je ono opterećenje kod koga se sila neprekidno raspoređena duž nekog dela tela.
Kontinualno opterećenje može biti :
– ravnomerno sl 74, 8.2
– neravnomerno sl 75, 8.3, sl 76, 8.4
Opterećenja mogu biti podeljena i po načinu dejstva :
– neposredno sl 77 a, sl 77 b
– posredno sl 77 c
Neposredno opterećenje je ono koje deluje neposredno u jednoj tački, ili duž nekog dela tela.
Posredno opterećenje je ono koje se ostvaruje preko nekog drugog tela.
Osnovni statički nosači
Telo koje može da nosi opterećenje naziva se nosač.
Nosači se mogu podeliti na :
– ravne
– prostorne
Ravni nosači su oni koji imaju ravan simetrije i ako napadne linije svih sila koje deluju na njega pripradaju toj ravni, ako to nije slučaj nosač je prostoran.
Nosači se mogu podeliti i na :
– pune
– rešetkaste
Nosač je pun ako ima oblik prizmatičnog ili cilindričnog tela. Rešetkasti nosači sastavljaju se od lakih linijskih nosača (štapova) međusobno zglobno povezanih tako da čine jednu krutu konstrukciju.
Nosači se još dele i na :
– proste
– složene
Prost nosač je onaj koga čini jedno telo ili jedna kruta konstrukcija, a nosač sastavljen od više prostih nosača međusobno povezanih zglobovima je složen. Ovakvi nosači se nazivaju i Gerberovi nosači
Prosta greda sl 80
Greda sa prepustom sl 81
Konzola sl 82
Okvirni nosač (ram) sl 83
Rešetkasti nosač (rešetka) sl 84
Osnovne statističke veličine u poprečnom sreseku nosača
Poznato je da je model krutog tela jedna od apstrakcija u mehanici i da su sva tela u prirodi deformabilna – čvrsta. Pod dejstvom spoljašnjih sila dolazi do promene oblika i zapremine tela, dolazi do promene međumolekularnog rastojanja. Pri tome se menja i unutrašnje sile i teže da usposteve prvobitno rastojanje između molekula. Za takvo telo kažemo da je napregnuto.
Za određivanje unutrašnjih sila u nosaču, izazvanih dejstvom spoljašnjih sila. nosač se posmatra kao čvrsto telo i koristi se metoda preseka. Pod ovim metodom se podrazumeva zamišljenao presecanje nosača poprečnim ravnima na izabranom mestu.
U cilju nalaženja osnovnih statističkih veličina u poprečnom preseku nosača, posmatra se prav linijski nosač koji se nalazi u ravnoteži. sl 86
Redukovanjem svih sila tog sistema sila na tačku C preseka, dobija se 8.11
Time sistem spoljašnjih sila levog dela nosača zamenjen glavnim vektorom spoljašnjih sila Fr koji pripada ravni dejstva sila i glavnim momentom spoljašnjih sila Mc tog dela nosača. sl 87, 8.12, 8.13
Glavni vektor i glavni moment unutrašnjih sila koje deluju u preseku jednog dela nosača, mogu se odrediti pomoću glavnog vektora i glavnog momenta spoljasšnjih sila, koje deluju na drugi deo nosača. sl 88
Komponenta unutrašnjih sila Fa naziva se aksijalan sila, a komponenta Ft naziva se transverzalna sila. Vektor momenta sprega Mc upravan je na ravan dejstva svih sila i naziva se napadni moment, obležava se sa Mf. Veličine Fa, Ft i Mf nazivaju se osnovne statičke veličine u poprečnom preseku ravnog nosača. sl 89
Prosta greda opterećena koncentrisanim opterećenjem
sl 92
8.35, 8.36, 8.37, 8.38, 8.39, 8.40, 8.41, 8.44, 8.45, 8.46
Prosta greda opterećena poprečnom ekscentričnom silom
sl 93
8.59, 8.60, 8.61, 8.62, 8.63, 8.64, 8.65, 8.68, 8.69, 8.70
Prosta greda opterećena podužnom ekscentričnom silom
sl 94
8.76, 8.77, 8.78, 8.79, 8.80, 8.81, 8.82
Diferencijalne veze između momenta savijanja, transverzalne sile i sprecifičnog opterećenja
sl 96
8.92, 8.93
Prosta greda opterećena linearno raspoređenim opterećenjem
sl 98
8.109, 8.110, 8111, 8.112, 8.113, 8.114
Ravni rešetkasti nosači
Kruta konstukcija sastavljena od lakih štapova, međusobno zglobno vezanih, naziva se rešetkasti nosači ili rešetk. Rešeta je ravna ako svi štapovi pripadaju jednoj ravni, prostorna ako to nije slučaj. Zglobovne veze između štapova se zovu čvorovi i uzma se da su rešetke opterećene samo u čvorovima. sl 99
