Epitet stilska figura – definicija, primeri
Epitet je reč koja stoji uz imenicu i bliže je opisuje, određujući njenu karakteristiku, posebnu ili opštu osobinu. Takođe, epitet je stilska figura. U nastavku teksta saznaj u kom gramatičkom obliku epiteti mogu da se nađu, koje vrste epiteta postoje. Ujedno slede primeri epiteta u različitim rečenicama i sintagmama koje će ti pomoći da bolje razumeš šta je epitet zapravo.
Epiteti – definicija
Epitet je reč ili grupa reči koja dočarava osobine neke ličnosti, predmet, ili radnju. Koristimo je u svakodnom govoru, ali se posebno koristi u književnosti, kako bi pisac što približnije preneo čitaocima impresije.
Epiteti su jedna od vrsta stilskih figura. Pripovedači i pesnici koriste stilske figure kako bi obogatili književno delo, stvorili umetničku sliku.
Epitet kao pridev, imenica ili prilog
Gramatički gledano epiteti mogu da se nađu u ulozi sledećih vrsta reči:
- prideva – lepa devojka, vredan čovek;;
- imenica – spomen česma, đul (ruža) bašta;;
- priloga – stidljivo pričati, brzo pisati.
Funkciju epiteta najčešće vrše pridevi jer je to u duhu srpskog jezika.
Vrste epiteta i primeri
Razlikujemo sledeće epitete:
- pravi – olovni vojnik (vojnik napravljen od olova), drvena igračka (igračka koja je zaista napravljena od drveta);
- metaforički – olovne noge (noge koje su teške kao olovo), drvene noge (noge teške kao drvo).
A dele se na:
- stalne – epiteti koje najčešće srećemo uz pojedine imenice u narodnoj književnosti, na primer: crna zemlja, rujno vino, britka sablja;
- banalne – epiteti koje često koristimo u govoru ili pisanju, pa izgube svoju izražajnu moć, na primer: plavo nebo, zelena trava, bistri potok;
- šablonske – epiteti koje uobičajno upotrebljavamo uz neku imenicu, na primer: sočna jabuka, velika akcija;
- nepodesne – epiteti koji daju “notu usiljenosti” u govornom izražavanju, na primer: vredan čovek, super knjiga, strava pesma.
Primeri epiteta iz književnosti
- „Grad gradila bjela vila…” iz narodne pesme Vila zida grad.
- „Zurila je u svod plavi, glatki
Zavijala bolno za svojima…” Sergej Jesenjin, iz lirske pesme Pesma o Keruši - “Vruća krv rađa vruće misli, vruće misli daju vruća dela, a vruća dela su ljubav.” Vilijam Šekspir, iz drame Romeo i Julija
- „Veliki se to đavo,
kao crni bivo u srcu gnezdi…” Gavril Stefanović Venclović, iz pesme Crni bivo u srcu - „Kajan ti ljubim prečiste ruke
Santa Maria della Salute…” Laza Kostić, iz lirske pesme Santa Maria della Salute
Da li ste znali?
Reč epitet je potiče iz grčkog jezika, nastala od grčke reči epitheton (ἐπίθετον) što znači pripisano nečemu, atribuirano, dodato.
Zbog velikog broja engleskih reči koje koristimo u svakodnevnoj komunikaciji, pojavili su se neki epiteti koje smo prisvojili u govoru, na primer: plazma televizor, internet kafe, onlajn kurs, kolor televizor.
