Znate onu „svuda pođi – kući dođi“, e pa možda je i bitniji redosled „svoje prođi pa tek onda drugde pođi“. Verovatno ste putovali van granica Srbije do sada barem jednom, bilo u vidu ekskurzije ili ličnom organizacijom, ali da li znate šta sve nudi upravo Vaša Srbija?!

Videli ste Akropolj, Meteore, Most uzdaha u Veneciji, Karlov most, Koloseum ili Šenbrun? Verovatno u životu jeste barem jedan od tih lokaliteta posetili, a da niste otišli do Šar planine ili Đerdapa. Mada pored pomenuta dva od pet nacionalnih parkova koje poseduje Srbija, zajedno sa Kopaonikom, Tarom i Fruškom gorom, imamo jako puno značajnih istorijskih i kulturnih lokaliteta, prirodnih lepota, arheoloških nalazišta i banja koja vredi posetiti!

Teritorija na kojoj se nalazi Srbja je milenijumima bila poprište istorijskih događaja koji su obeležili sudbinu ovih prostora, pa i naše, savremene istorije. Bacajući pogled na sve ono što smo mi danas i trenutnu (deluje permanentnu) ekonomsku situaciju reklo bi se da nas istorija i sopstvene greške nisu baš milovale. Da ne bi izgledalo kao da se skreće sa teme, dovoljno je reći termin „turizam“. Turizam za mnoge države predstavlja izuzetno bitan faktor za sopstveni razvoj i jačanje ekonomskog sistema. Zašto to ne bi bio slučaj i sa nama? Mogao bi da bude, sirovine (potencijal, destinacije) imamo, motiv imamo, ali kako stvari stoje svest o tome nam manjka. E pa, ako volite Srbiju, želite da je razvijete, kao i sebe u njoj, a pritom nemate konkretne načine i sredstva da direktno pomognete razvoju određene turističke lokacije, jedan od koraka bi mogao da bude upravo poseta istoj ili širenje reči o značajnim i lepim turističkim destinacijama u Srbiji, jer ko će drugi ako ne mi sami.

Beleške Vam, prvim u nizu tekstova „Otkrijte Srbiju”, predstavljaju –

TOP 10 ARHEOLOŠKIH DESTINACIJA

1. VINČA, BELO BRDO (okolina Beograda)

Predstavlja jedan od najznačajnijih arheoloških lokaliteta u Evropi, sa „desne“ strane Dunava na 11km od Beograda (selo Vinča), pogotovo uzevši u obzir činjenicu da ono predstavlja prvo veliko naselje koje je bilo sedište prve urbane evropske civilizacije. Kao što naslov kaže, ovaj lokalitet još nosi i ime Belo brdo, a ovde su pronađeni ostaci najvećeg praistorijskog naselja u Srbiji koje datira iz neolitskog perioda, odnosno mlađeg kamenog doba. Usled veoma ranog otkrića ovog lokaliteta, omogućeno je da se celokupan period poznog neolita u ovom području nazove Vinčanska kultura, koju karakterišu pravougaone kolibe od drveta, blata i slame, crna ili siva keramika sa ugraviranim ukrasima, figurine ljudskog oblika crvene boje, pogrebni rituali…(5500. godine p.n.e. – 4500. godine p.n.e.) Beograđani, zaista, nema opravdanja da se ne poseti ovakva “arheološka gromada”, koja nam je bukvalno u komšiluku.

2. VIMINACIJUM (okolina Požarevca)

Kretanjem dalje niz Dunav, nailazimo na sledeće neverovatno arheološko nalazište, rimski vojni logor, a kasnije i grad, Viminacijum, u blizini Starog Kostolca. Ovaj grad je nastao još u I veku, pri čemu je određeno vreme bio glavni grad velike rimske provincije, Gornje Mezije. Kao veoma razvijen grad, procenjuje se da je imao više desetina hiljada stanovnika (48000), dok je sam logor brojao čak 6.000 vojnika, a nakon navale Huna i Avara, biva razoren 441. godine i zatim ponovo izgrađen kao vojno utvrđenje u vreme cara Justinijana I. Na ovom lokalitetu je pronađeno više grobnica sa freskama, terme, zanatske radionice, peći za pečenje opeke…

3. TVRĐAVA DIANA (okolina Kladova) 

Ovo arheološko nalazište od izuzetnog značaja predstavlja stari utvrđeni rimski grad koji se nalazi takođe na obali Dunava kod Đerdapa I, a koji je podignut kao baza za Dačke ratove, u I veku za vreme vladavine cara Trajana. Tokom burne istorije više puta je razarana i obnavljana pod naletom Varvara, da bi konačno bila uništena 596. godine prilikom Slovensko – avarskog probijanja na Balkansko poluostrvo.

4. GAMZIGRAD, ROMULIJANA (okolina Zaječara)

Ponovo putem istoka Srbije, dolaskom u Zaječar, možete posetiti arheološko nalazište antičke rimske carske palate – Felix Romuliana, koja nikada nije završena za cara Gaja Valerija Maksimijana Galerija, a koju je Justinijan u VI veku obnovio i upotrebio kao pograničnu tvrđavu.

5. CARIČIN GRAD, JUSTINIANA PRIMA (okolina Leskovca)

Ovo je jedan od najznačajnijih vizantijskih gradova na Balkanu, koji je bio važan crkveni, administrativni i vojni centar i sedište novoosnovane arhiepiskopije, a koji je kao i mnoge druge u VI veku podigao pomenuti vizantijski car Justinijan I (527 – 565). Prema nekim izvorima govori se da je Justinijan I ovaj grad podigao u znak zahvalnosti kraju u kome je rođen. Grad je bio okružen bedemima i podeljen na Gornji, Srednji i Donji grad sa Akropoljem i centralnim kružnim trgom.

6. MEDIJANA (Niš)

U pitanju je arheološki park u Nišu, bio je rimsko naselje i kompleks luksuznih letnjih rezidencija, koji je u takav oblik i takvu namenu prerastao iz velikog poljoprivrednog gazdinstva u sklopu antičkog rimskog grada Naisa u doba cara Konstantina Velikog.

7. LEPENSKI VIR (Đerdapska klisura)

Posle nalazišta iz doba rimskog carstva, vraćamo se na dosta starije periode, mezolita i neolita. Lepenski Vir se nalazi na desnoj obali Dunava u samoj Đerdapskoj klisuri, pri čemu je ono najstarije veliko nalazište ljudskih tragova u Srbiji, vraćajući nas u period od pre 9500. godina, koji obuhvata četiri faze kulture Lepenskog Vira, od kojih su prve tri lovačko-sakupljačke zajednice, a četvrta (5300. do 4500. godine p.n.e.) zemljoradnička. Pronađeno je sedam naselja i 136 objekata ranog mezolita, kao i ostalim periodima kulture Lepenskog Vira.

Uz sve pomenute naravno moramo spomenuti i 8. Sirmium, 9. Taurunum i 10. Singidunum, ali njihovi nazivi koje svi dobro znamo, govore sami za sebe i verujemo da nema potrebe posebno ih predstavljati. Do sledećeg osvrta na turističke lokalitete Srbije, posetite neko od pomenutih arheoloških nalazišta i javite nam vaše utiske! 🙂