Italijanski umetnici – književnici, kompozitori i slikari koji su zadužili svet svojim stvaralaštvom

Kada se pomene Italija, ljudi uglavnom pomisle na Rim, Firencu, vino i testenine. No, italijanska književnost, slikarstvo i muzika su takođe prožeti kulturom ove nestvarno lepe zemlje. Neki od najboljih stvaralaca na svetu došli su upravo iz zemlje u obliku čizme. 

Zbog svega kroz šta je Italija prošla od vremena Rimskog carstva do srednjeg veka, pa čak i Drugog svetskog rata, italijanska književnost priča neke moćne priče. Neka od najvećih remek dela na svetu su upravo tekstovi na italijanskom napisani perom genija kao što su Dante Aligijeri, Frančesko Petrarka i Umberto Eko. Uživanje u itaijanskoj poeziji, romanima i kratkim pričama danas je omogućeno ljudima širom sveta, zahvaljujući kvalitetnom prevodu.

Međutim, nisu samo književnici sa italijanskih prostora zadužili svet svojim stvaralaštvom. Čuvena imena u svetu slikarstva Mikelanđelo, Leonardo da Vinči, ali i u muzičkom svetu – Vivaldi, Verdi, Rosini, takođe dolaze iz Italije. Pročitajte o najupečatljivijim i najznamenitijim italijanskim umetnicima svih vremena.

Dante Aligijeri

Dante Aligijeri je sasvim izvesno jedan od najboljih italijanskih književnika svih vremena. Bio je ne samo pisac i pesnik, već i znameniti filozof i cenjen čovek svog doba. Najpoznatije Danteovo delo je čuvena “Božanstvena komedija”, koja je najpre nosila naziv samo “Komedija”. Reč je o kapitalnom književnom renesansnom tekstu podeljenom na tri dela – “Pakao”, “Čistilište” i “Raj”. Ujedno, ovo je jedno od prvih dela iz Italije koje je pisano “narodnim”, tj. italijanskim jezikom, a ne na latinskom.

Sledeći Danteov primer kasnije su na italijanskom jeziku stvarali i drugi značajni pisci renesanse poput Petrarke i Bokača. Univerzalnost “Božanstvene komedije” potvrđuje činjenica da se delo s jednakom pažnjom čita i danas, u modernom dobu. Dante je poznat po svojim prikazima raja, čistilišta i pakla, a mnogi se pojavljuju i u drugim delima evropske književnosti i umetnosti. 

Frančesko Petrarka

Srednjovekovna i renesansna književnost Italije bila bi mnogo oskudnija da nije Frančeska Petrarke, jednog od prvih humanista i pesnika koji su stvarali na italijanskom. Često se navodi kao osoba odgovorna za ponovno otkrivanje Ciceronovih pisama, a mnogi književni istoričari mu pripisuju rađanje perioda italijanske renesanse, koji će početi tokom 14. veka.

Petrarka je takođe zaslužan za uspostavljanje formule za pisanje koju bi budući italijanski pisci sledili. Jedno od njegovih najpoznatijih dela su “Pisma o poznatim stvarima”, koja se fokusiraju na neka od najkritičnijih društvenih pitanja sa kojima se Italija u to vreme suočavala. Nadaleko je čuven po ljubavnoj poeziji i zbirci pesama “Kanconijer” posvećenoj njegovoj platonskoj ljubavi Lauri.

Đovani Bokačo

Petrarkin savremenik Đovani Bokačo poznat je kao autor dela ”Dekameron”, ali i kao naučnik i uticajan čovek svog vremena. Zapravo, smatra se jednim od najvećih italijanskih pisaca srednjeg veka i često se kaže da je zajedno sa Petrarkom postavio pozornicu za renesansu. 

Bokačov “Dekameron” je zbirka kratkih priča koja je defininisala žanr novele u Italiji. Njime je obuhvaćen širok spektar tema i predstavlja svojevrsnu hroniku Italije tog doba. Ne treba posebno napominjati da je ovo remek delo imalo velikog odjeka i uticaja u evropskoj književnosti i stvaraoce koji su se javili kasnije, uključujući Džefrija Čosera i njegove “Kanterberijske priče”.

Umberto Eko

Kada je reč o savremenim italijanskim književnicima, ime Umberta Eka je i više nego poznato i značajno. Kao jedan od najpopularnijih i najpriznatijih, Eko je ujedno i jedan od najuticajnijih stvaralaca 20. veka. Bio je strastveni proučavalac srednjovekovne ere italijanske književnosti, a pored brojnih romana objavio je i knjige za decu i bavio se prevođenjem dela sa francuskog i engleskog na italijanski.

Ekov roman “Ime ruže”, koji je objavljen 1980. godine, do današnjih dana se održao na vrhu lista čitanja širom sveta.

Leonardo da Vinči

Slikar, inženjer, naučnik, vajar, pronalazač – Leonardo da Vinči je u svakom smislu te reči bio pravi renesansni čovek. Na veliku štetu i žalost, sačuvano je manje od 25 Leonardovih dela, ali su njegove slike i dalje neke od najpoznatijih na svetu. “Mona Liza” je najpoznatiji portret ikada, a “Tajna večera” je najreprodukovanija religiozna slika.

Zanimljiva i malo poznata činjenica je da se Da Vinči nikada nije formalno školovao. Naime, čovek koji se širom sveta poštuje kao genije, potpuno se školovao kod kuće.

Mikelanđelo Buonaroti

Ime Mikelanđela Buonarotija obično se vezuje za impresivna slikarska dela i fascinantne freske Sikstinske kapele. Međutim, ovaj nadareni umetnik smatao je sebe vajarom, na prvom mestu. Kao majstor anatomije, koristio je naprezanje, uvijanje mišića i tetiva ljudskog tela da izrazi svoju moćnu viziju sveta. Skulptura “Davida” je i više nego potvrda talenta i vizije ovog umetnika.

Amadeo Modiljani

Početak 20. veka u Parizu bio je u znaku boemije i umetnosti, a u krugu intelektualaca i stvaralaca koji su osvajali evropsku scenu svakako je bio i Amadeo Modiljani. Međutim, za razliku od Pabla Pikasa, Dijega Rivere i Žana Kokta, Modiljani nikad nije stvarao pod okriljem “izama”, tj. umetničkih pravaca kao što su futurizam ili kubizam. Ostao je upamćen po prepoznatljivom stilu i dugim zakrivljenim linijama na svojim slikama, kao i po razvratnom boemskom životu.

Antonio Vivaldi

Barokna era u Italiji bila je sasvim u znaku “Crvenog sveštenika”. Naime, ovo je bio nadimak čuvenog kompozitora i violiniste Antonija Vivaldija. Visoko cenjen kao jedan od najvećih baroknih kompozitora, Vivaldi je najčešće poznat po svojim violinskim koncertima, horskim delima i velikom kanonu od preko 40 opera.

Impresivni violinski koncerti pod nazivom “Četiri godišnja doba” su najslavniji deo Vivaldijevog opusa. Zanimljivo je da je nakon smrti bio gotovo zaboravljen kod publike sve do dolaska neoklasičnog pokreta 20. veka.

Đoakino Rosini

Poznat po nadimku “Italijanski Mocart”, Đoakino Rosini je bio autor čak 39 opera, ali i mnogobrojnih klavirskih komada, te sakralne i kamerne muzike. Najistaknutija delo su mu svakako “Seviljski berberin”, “Viljem Tel”, “Otelo” i “Pepeljuga”. Rosinijev uticaj bio je primetan i veliki, a među kompozitorima koji su stvarali po ugledu na njegovo stvaralaštvo bili su i Verdi i Pučini.

Đuzepe Verdi

Đuzepe Verdi je bio italijanski kompozitor iz doba romantizma i još uvek se smatra jednim od najuticajnijih kompozitora 19. veka. I dan danas se Verdijeve opere izvode širom sveta, a jedna od najpoznatijih deonica je svakako ona sa političkom i angažovanom porukom “Hor jevrejskih robova” iz opere “Nabuko”. 

Verdi je često bio kritikovan zbog svojih preterano melodramatičnih i dijatoničnih dela, ali se i dalje smatra najvažnijim italijanskim kompozitorom ere romantičara. Njegova najznačajnija dela su “Travijata”, “Rigoleto”, “Aida”.

Enio Morikone

Filmska industrija bila bi danas potpuno drugačija da nije italijanskog kompozitora i dirigenta Morikonea. Enio Morikone je pisao muziku za više od 500 filmova i televizijskih serija, među kojima su najpoznatiji špageti-vestern klasici “Dobar, loš, zao” i “Nekada davno na Zapadu”.

Međutim, njegova karijera obuhvata mnogo širi spektar muzičkih kompozicija, zbog čega se smatra jednim od najplodnijih i najsvestranijih kompozitora 20. veka. Morikone je dobio dve Gremi nagrade, dva Zlatna globusa i Počasnog Oskara 2007. godine za „veličanstven i višestruki doprinos umetnosti filmske muzike“.

Lista znamenitih autora sa italijanskog podneblja se ovde ne završava. Značajna imena poput Karavađa, Pučinija, Makijaveli takođe zaslužuju reči pomena. Imate li vi omiljene slikare, pisce i kompozitore iz Italije? Pišite nam u komentaru.