Standardi i ostali propisi kojima se reguliše kvalitet robe u prometu
Postoje tri vrste propisa:
– standardi
– norme kvaliteta
– tehnički normativi
Standardi – praspored boja na semaforu, raspored slova na tastaturi, azbuka …
Robni standardi – pravno-htenički, propisi kojima se odredjuju karakteristike proizvoda.
Ciljevi standardizacije:
– obezbedjivanje ekonomičnije proizvodnje
– usavršavanje tehnologije
– racionalno trošenje energije
– racionalno trošenje radne snage
Osnovni ciljevi:
– optimalna ekonomičnost
– racionalnost
– visok kvalitet
Podela standarda prema nivou standardizacije:
– nacionalni (na teritoriji jedne države) primer, JUS, DIN, UNI, ASTM
– interni (u okviru nekog preduzeća)
– granski (u okviru privredne grane)
– medjunarodni (na teritoriji najmanje dve države)
najveća organizacija za standarde, ISO sa sedištem u Ženevi.
JUS EP2010 – prvo veliko abecedno slovo je oznaka šifre za državni standard zemlje, privrednu granu (E-poljuprivreda, prehrambena i duvanska industrija). Drugo slovo odnosi se na glavnu grupu u privrednoj grani. Prvi broj, od 0 – 9, odnosi se na podgrupu, a poslednja tri broja odnose se na sam proizvod.
Norme kvaliteta
Razlikujemo dve vrste propisa:
– pravilnici o kvalitetu, grupa proizvoda srodnog sastava i namene, pr. Pravilnik o kvalitetu vina, pekarskih proizvoda, voća, povrća
– proizvodjačka specifikcija
Vrsta propisa koje je proizvod morao da prodje, da bi mogao da izadje na tržište, Tehnički normativ. Njime se propisuju mere i zaštite pri upotrebi proizvoda, pr. Rukovanje opasnim hemikalijama, transport nekih hemikalija, zaštitna odela.
Atest o kvalitetu je povrda, uverenje, dokument koji izdaje odredjena institucija.
Znak za atest